Πολλές φορές είναι δύσκολο να ξεφύγεις από το αγαπημένο σου θέμα και μάλιστα έχεις την ανάγκη να μοιραστείς κάποιες εμπειρίες και γνώσεις σου, με τους άλλους, κυρίως με εκείνους που εκτιμάς και που πιστεύεις ότι σε καταλαβαίνουν.Στη δική μου περίπτωση είναι η χαρά που βίωσα, όταν επισκέφτηκα το Μουσείο Τέχνης του Χούντερτβάσερ καθώς και το κτήριο κατοικιών του ιδίου, στο τρίτο διαμέρισμα της Βιέννης, κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Και όπως σας υποσχέθηκα στο προηγούμενο άρθρο ότι: «θα συνεχίσω μια άλλη φορά», το πραγματοποιώ τώρα. Νοιώθω, ότι τώρα είναι η στιγμή, όσο ο ενθουσιασμός μου βρίσκεται σε ψηλά επίπεδα και ξεχειλίζει η διάθεση μου να διηγηθώ όσα είδα, όσα άκουσα και όσα διάβασα για αυτόν τον σπουδαίο καλλιτέχνη, οικολόγο και οραματιστή, τον Freidentreich Hundertwasser (Φραιντεντράιχ Χουντερτβάσερ). Γεννήθηκε το 1928 στη Βιέννη με το όνομα Friedrich Stowasser (Φρίντριχ Στοβάσερ). Το 1949 άλλαξε το όνομά του, το επίθετό του περιέχει τη λέξη ?Sto?, που στα σλάβικα σημαίνει ?εκατό?, έτσι μετάφρασε στα γερμανικά το ?sto? σε ?hundert? και προέκυψε το Hundertwasser (εκατό νερά) το βαπτιστικό του, Φρίντριχ (Φρειδερίκος) το άλλαξε σε Φραίντενσράιχ (μια σύνθεση των λέξεων «ειρήνη» και «πλούτος»), σαν να λέγαμε σε ελεύθερη μετάφραση «ειρηνόφιλος».
Οι απόψεις του ήταν ενδιαφέρουσες, πρωτοπόρες και πολλές φορές ανατρεπτικές, έξω από τα ακαδημαϊκώς παραδεκτά και καθιερωμένα στερεότυπα. Αντικομφορμιστής, δεν μπαίνει σε καλούπια και έχει σαν μοναδικό του στόχο, την ευτυχία του ανθρώπου και την προστασία της φύσης. Πιστεύει και υποστηρίζει με πάθος ότι:
«Πρέπει να επιστρέψουμε στη φύση τις περιοχές που ο άνθρωπος έχει παράνομα καταλάβει»
Το Μουσείο Τέχνης Χουντερτβάσερ της Βιέννης, είναι μια χρωματιστή πινελιά, ανάμεσα σε ζοφερά, μονότονα και αποστειρωμένα κτήρια της γειτονιάς. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι αποτελεί σήμα κατατεθέν της πόλης.
Είναι ένα κτήριο που δεν ακολουθεί τους συνήθεις σχεδιαστικούς κανόνες και αποτελεί ένα ταξίδι σε μια χώρα δημιουργικής αρχιτεκτονικής. Είναι μια «μελωδία» για τα μάτια.
Τα δάπεδα του δεν είναι επίπεδα, έχουν καμπυλώσεις. Μοιάζουν παράξενα με την πρώτη επαφή, όμως η εμπειρία μου ήταν μη αναμενόμενη, αισθάνθηκα άνετα να περπατώ σ? αυτό το ελαφρά καμπυλωτό, σε επιλεγμένα σημεία, δάπεδο.
Ο ίδιος έλεγε ότι:
«Τα επίπεδα δάπεδα είναι μια εφεύρεση των αρχιτεκτόνων. Ταιριάζουν στις μηχανές και όχι στους ανθρώπους. Τα μη επίπεδα δάπεδα γίνονται συμφωνική μελωδία για τα πόδια και επιστρέφουν τους κραδασμούς της φύσης στον άνθρωπο».
Η όψη του κτηρίου δεν είναι τελείως επίπεδη, έχει εξογκώματα και διακόπτεται από ακανόνιστα μωσαϊκά. Μια ασπρόμαυρη ακανόνιστη σκακιέρα σηματοδοτεί ένα διαλυμένο κάναβο (σχάρα). Πουθενά δεν συναντάς ευθεία γραμμή. Υποστήριζε ότι:
«Η ευθεία γραμμή δεν είναι του Θεού. Το οριζόντιο ανήκει στη φύση και το κατακόρυφο στον άνθρωπο»
Με αυτές τις αρχές, φυτεύει ό,τι οριζόντιο προκύπτει κατά την κατασκευή. «Πρέπει να επιστραφεί στη φύση ότι της κλέβουμε», έτσι η ταράτσα και οι στέγες φυτεύονται για να αποκατασταθεί η ζημιά που έγινε στη γη όταν κτίστηκε το κτήριο. Οι πράσινες στέγες είναι οικολογικές και εξασφαλίζουν υγιεινή και μόνωση. Παράγουν οξυγόνο, απορροφούν τη σκόνη και τη βρωμιά. Προστατεύουν από το κρύο το χειμώνα και τη ζέστη το καλοκαίρι, από τις βλαβερές επιδράσεις του περιβάλλοντος της ραδιενέργειας και της φωτιάς.
«Το κατακόρυφο, ανήκει στον άνθρωπο» είπε και το εξέφρασε με τις ανορθόδοξες όψεις των κτηρίων του, όπου τα παράθυρα ελεύθερα τοποθετούνται, ανάλογα με τις λειτουργικές ανάγκες του κτηρίου σε θέση και μέγεθος που απαιτείται, από τη χρήση και τον χρήστη. Έχεις την αίσθηση ότι τα παράθυρα χορεύουν στον ρυθμό μιας μελωδίας που ο ίδιος ο Χουντερτβάσερ συνέθεσε.
Αυτή είναι η μαγεία και η γοητεία του έργου του, που βασίζεται σε μια φιλοσοφία για τη ζωή, την φύση και την τέχνη.
Μίλαγε με πάθος για το «απαρχάιντ των παραθύρων» που εκείνος παραβίασε.
Πίστευε ότι ο κάναβος (σχάρα) στα παράθυρα είναι χαρακτηριστικό των στρατοπέδων συγκέντρωσης.
«Τα παράθυρα είναι γέφυρα μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού κόσμου. Είναι ισάξια με τα μάτια. Κάποιος ισχυρίζεται ότι τα κτήρια αποτελούνται από τοίχους. Εγώ λέω ότι τα κτήρια αποτελούνται από παράθυρα» (Ιανουάριος 1990).
Η είσοδος και η αυλή είναι στρωμένη με παλιούς γρανιτένιους όγκους, με ολλανδικά τούβλα και παλιά δομικά υλικά από την εποχή του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ. Ήταν μια ευκαιρία για τους τεχνίτες να δημιουργήσουν το δικό τους έργο τέχνης.
«Ο παράδεισος μπορεί να φτιαχτεί μόνο με τα ίδια μας τα χέρια, με τη δική μας δημιουργικότητα σε αρμονία με την ελεύθερη δημιουργία της φύσης» (Απρίλιος 1991).
Η αγάπη του για τη φύση και την επιστροφή σ? αυτή όλων όσων της έχουμε κλέψει ήταν η βάση της θεωρίας του.
Έλεγε ότι: «Τα παρεπιδημούντα στις πόλεις δέντρα, είναι οι πρεσβευτές των ελευθέρων δασών, μέσα στις πόλεις. Η σχέση άνθρωπος ? δέντρο, πρέπει να αποκτήσει ξανά θρησκευτική διάσταση.
Μόνο όταν αγαπήσετε το δέντρο όσο τον εαυτό σας θα επιβιώσετε. Οι δρόμοι των πόλεων πρέπει να γίνουν πράσινες κοιλάδες, όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να αναπνέουν ξανά ελεύθερα».
Έχει σχεδιάσει κάθε λεπτομέρεια μέσα και έξω από τα κτήρια του. Έχει ξοδέψει χρώμα για να τα κάνει ευχάριστα στη θέαση και στη χρήση.
Η ποικιλία των απλών υλικών, η συμμετοχή των τεχνιτών στην επιτόπου δημιουργία, που ξεπηδούσε σιγά-σιγά από τα ασύμμετρα, πολύχρωμα και διαφορετικά υλικά, έδωσε ένα ξεχωριστό και ανεπανάληπτο αποτέλεσμα. Δημιούργησε κτήρια ονειρικά, χειροποίητα, μοναδικά, όπως τα έργα τέχνης. Έλεγε ότι: «Η τέχνη και η ζωή ανήκουν η μια στην άλλη και δεν μπορεί να χωριστούν». Και το έκανε κανόνα και τρόπο ζωής. Έζησε για τη τέχνη και η τέχνη του έδωσε ζωή.
«Η τέχνη πρέπει να ξαναβρεί την αποστολή της, να απευθύνεται σ? όλους και να μη παραμένει μια επιχείρηση του συρμού, μόνο για μυημένους. Πρέπει να δημιουργεί αξίες σταθερές, πρέπει να περιέχει τη φύση και τους νόμους της, τον άνθρωπο και τη πάλη του για την αλήθεια».
Αυτές οι αρχές εκφράζονται σε όλα του τα έργα της ζωγραφικής και της αρχιτεκτονικής. Η φιλοσοφία του δεσπόζει και χαρακτηρίζει κάθε του δημιούργημα, ένα προς ένα, χωρίς κανένα να είναι ίδιο με τα άλλα. Όλα έχουν τη σφραγίδα της δημιουργικής έμπνευσης του καλλιτέχνη, ζωγράφου, φιλόσοφου, οραματιστή και αρχιτέκτονα Χουντερτβάσερ.
Θέλησε με τα έργα του να αντισταθεί στη «δικτατορία της ίσιας γραμμής, του κανόνα, του ταυ και του κανάβου». Να αντισταθεί σε κάθε καταπίεση, από την καθοδήγηση με πρότυπα και συμμετρίες, που η ακαδημαϊκή διανόηση προσπαθεί να επιβάλλει. Και το κατάφερε, τα έργα του το μαρτυρούν.
Το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό. Απευθύνεται στους πάντες, μυημένους και μη. Είναι απελευθερωμένα από κανόνες και τυπολατρικές δοξασίες.
Σε ταξιδεύει με τον τρόπο του σε ξέγνοιαστα χρόνια, σε παιδικό παιχνίδι, σε χειροποίητο έργο τέχνης. Σε κάτι μοναδικό, φτιαγμένο με φροντίδα, με αληθινή αγάπη και πίστη σε σταθερές αξίες, όπως είναι η φύση και ο άνθρωπος.
?
