Νίκος Παναγιώτου: «Θα πρέπει να οδηγούμε, χωρίς να μας οδηγούν»

Ο αντιδήμαρχος Χωροταξίας Πόλης με αρμοδιότητες την πολεοδομία, τον αστικό σχεδιασμό και τα θέματα παιδείας, μιλάει στη «Ν.Ε.» για τα τρέχοντα θέματα του Δήμου Κηφισιάς

Αντιδήμαρχος Χωροταξίας Πόλης με αρμοδιότητες την πολεοδομία, τον αστικό σχεδιασμό και τα θέματα παιδείας ο Νίκος Παναγιώτου, ξεκίνησε την πορεία του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση το 1994 ως υποψήφιος δήμαρχος στην Κηφισιά, υποστηριζόμενος τότε από την «Πολιτική Άνοιξη» του Αντώνη Σαμαρά και στη συνέχεια συνεργάστηκε με το συνδυασμό Βάρσου, που υποστηρίχθηκε από τη ΝΔ, για να διαβεί από το 1998 κι έπειτα διοικητικά κατώφλια στον δήμο.
«Είμαι ικανοποιημένος από την πορεία μου και προσπάθησα να δώσω ό,τι μπορούσα ως δημοτικός άρχοντας, αν και δεν μου αρέσει αυτός ο χαρακτηρισμός. Ας πούμε απλά ως άνθρωπος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ως πολιτικός μηχανικός. Αυτή ήταν για μένα μια πρόκληση, γιατί πάντα μαθαίνουμε κι εγώ στον δήμο και έμαθα και δίδαξα», τονίζει ο ίδιος και αναφέρεται στη συνέντευξη που ακολουθεί σε τρέχοντα θέματα της αρμοδιότητάς του και τον «Καλλικράτη», βάσει του οποίου, «πηγαίνουμε ψάχνοντας», όπως υποστηρίζει ο ίδιος.

– Εφτά μήνες μετά την εφαρμογή του «Καλλικράτη» ποια είναι τα πρώτα συμπεράσματα από την ενοποίηση των τριών δήμων;
«Πέρα από τη γενικότερη πολιτική κατάσταση και την κρίση που βιώνουμε, τα τοπικά μας θέματα είναι τα πλέον σημαντικά, γιατί έχουν να κάνουν με την καθημερινότητά μας, με τη ζωή μας. Γι’ αυτό το λόγο έχει γοητεία η Τοπική Αυτοδιοίκηση, γιατί αυτό που προσπαθείς να προσφέρεις, το βλέπεις έμπρακτα αν έχει αποτέλεσμα ή όχι. Δεν είναι σαν την πολιτική της κεντρικής σκηνής, όπου ένας βουλευτής καλείται να ψηφίσει έναν νόμο και χάνεται στο ‘‘χάος’’, χωρίς να γνωρίζει τι επιπτώσεις έχει στον κόσμο. Προσωπικά είχα αντιρρήσεις για τις συνενώσεις, όχι όμως αυτές καθαυτές, αλλά είχα αντιρρήσεις ως προς τον οργανωτικό τομέα. Ήθελα να γνωρίζω εκ των προτέρων πώς θα λειτουργήσει ένας ενοποιημένος δήμος, διότι αν δεν έχεις ένα συγκεκριμένο οργανόγραμμα, πώς θα μπορέσεις να ανταποκριθείς; Αυτό δεν υπήρξε και ούτε υπάρχει ακόμη. Και αυτήν τη στιγμή ακόμα, παραλληλίζοντας το θέμα με τη γενικότερη πολιτική κατάσταση, πάμε να κάνουμε τροποποιήσεις, χωρίς να ξέρουμε για ποιο κράτος μιλάμε. Ο ‘‘Καλλικράτης’’ λέει να λειτουργήσουμε, χωρίς όμως να μας δίνει τον τρόπο λειτουργίας, ποιες αρμοδιότητες θα ασκήσουμε και με ποιο δυναμικό. Για μένα αυτό αποτελεί πρωταρχικό στοιχείο, προκειμένου να προχωρήσουμε βήμα-βήμα. Εμείς ακόμα δεν ξέρουμε και πηγαίνουμε ψάχνοντας. Ακούμε σήμερα για εργασιακή εφεδρεία και χαμένες οργανικές θέσεις. Οπότε, ποιον προγραμματισμό να κάνουμε; Η αποτυχία και της σημερινής κρατικής διοίκησης βασίζεται στο ότι δεν έχει ένα σχεδιασμό. Δεν ξέρει το κράτος πώς να λειτουργήσει. Δεν υπάρχουν προτεραιότητες και προγραμματισμός».

– Υπάρχει, τουλάχιστον, κάποιο θετικό στοιχείο από αυτήν τη συνένωση;  
«Το καλό στο τοπικό μας επίπεδο είναι ότι όλοι οι συνάδελφοι καταβάλουμε προσπάθειες για να είμαστε μια ομογενοποιημένη ομάδα δράσης και στη συμπολίτευση και στην αντιπολίτευση. Η αντιπολίτευση βοηθάει, δεν είναι ‘‘η αντίρρηση για την αντίρρηση’’, είναι μια άλλη άποψη. Γι’ αυτό δεν υπάρχουν ιδιαίτερες εντάσεις και είναι ευτύχημα που το Δημοτικό Συμβούλιο λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο και δείχνει την εικόνα της κοινωνίας. Προσωπικά θεωρώ ότι είναι από τα καλύτερα συμβούλια σε επίπεδο μεταξύ μας σχέσεων. Είχαμε πολλή δουλειά να κάνουμε και έχουμε μπροστά μας περισσότερη. Είναι μακριά από εμάς να τονίζουμε τις διαφορές. Μας ενώνει το γεγονός ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε προβλήματα, τα οποία είναι και αθροιστικά, πλέον, με την ενοποίηση των τριών δήμων. Κανείς δεν είναι καλύτερος από τον άλλον, απλά συνενώνουμε τις εμπειρίες μας και τις αξιοποιούμε. Σε αυτό το επίπεδο θα πρέπει να συνεχίσουμε και θα πρέπει να οδηγούμε, χωρίς να μας οδηγούν. Εμείς θα δώσουμε το παράδειγμα και εύχομαι να συνεχίσουμε με δημιουργική παρουσία. Άλλωστε, αυτό το κλίμα αντικατοπτρίζει και το γεγονός ότι οι πολίτες μας έχουν δεχθεί θετικά και ήταν προετοιμασμένοι για την ενοποίηση των τριών δήμων».

– Ωστόσο, η πρώην δήμαρχος Εκάλης, από την πλευρά της αντιπολίτευσης, πλέον, σάς έχει ασκήσει κριτική ότι δεν έχετε συγκεκριμένο σχέδιο για τις χρήσεις γης στην έκταση του νέου δήμου…
«Θα μιλήσω γενικότερα και δεν θα απαντήσω ειδικά στην κριτική της κας Σπηλιωτοπούλου. Και η Κηφισιά και η Νέα Ερυθραία και η Εκάλη, είχαν, έχουν και θα έχουν ένα Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο που εφαρμόζεται και βάσει του οποίου λειτουργούμε. Πιθανώς, κάποιος να μη γνωρίζει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μιας άλλης δημοτικής ενότητας. Η Κηφισιά, για παράδειγμα, διέπεται από Προεδρικά Διατάγματα σχετικά με τις χρήσεις γης και ανάλογα με τις περιοχές, έχουμε παρέμβει και ειδικότερα, όπως είναι το παραδοσιακό τμήμα της Κηφισιάς. Πάντοτε το εμπορικό κέντρο, η λεγόμενη Ζώνη ΙΙ, ήταν για την επαγγελματική δραστηριότητα της πόλης, ενώ η Ζώνη ΙΙΙ ήταν για τη διασκέδαση και το υπόλοιπο κομμάτι για κατοικία. Η Κηφισιά είναι οχυρωμένη σε θέματα χρήσεων γης».

– Υπάρχουν αρκετές διαμαρτυρίες από κατοίκους -τελευταία και στη Δημοτική Ενότητα Νέας Ερυθραίας για το τρίγωνο Χαρ. Τρικούπη, Στροφυλίου, Ελ. Βενιζέλου- σχετικά με την όχληση και την επέκταση, χωρίς άδεια πολλές φορές, των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, καφέ και μπαρ, που τείνουν να μετατρέψουν ολόκληρες περιοχές σε «Μπουρνάζι», σε «Ψυρρή» ή σε «Μύκονο» κατ’ άλλους χαρακτηρισμούς. Συμμερίζεστε αυτές τις απόψεις, πού αρχίζει και πού σταματάει τελικά αυτού του είδους η «ανάπτυξη»;  
«Πολλές φορές υπάρχουν κάποιες αντεγκλήσεις για αιτούμενες χρήσεις. Δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν υπάρχουν κακές ή καλές χρήσεις. Καλοί και κακοί χρήστες υπάρχουν. Ακόμη και για την κατοικία, που είναι η πλέον αποδεκτή και ήπια χρήση, εξαρτάται από το γείτονά μας κατά πόσο ενοχλεί ή όχι. Το πρόβλημα των χρήσεων έχει δημιουργηθεί από την αδυναμία της διοίκησης γενικότερα, ξεκινώντας από το κράτος και φτάνοντας και μέχρι τους δήμους, να επιβάλλει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς που χρειάζονται, ώστε να αντιμετωπιστούν οι παραβατικοί χρήστες. Είναι τέτοιες οι δικλείδες ασφαλείας γι’ αυτούς, που δυσκολεύουν έως και αδυνατίζουν την αντιμετώπισή τους από τη διοίκηση. Δεν έχει το δικαίωμα ο δήμος θεσμικά να συστήσει δικό του ελεγκτικό μηχανισμό. Οι φόβοι μήπως κάποια περιοχή του δήμου μετατραπεί σε ‘‘Ψυρρή’’ ή σε ‘‘Μύκονο’’ είναι υπερβολές. Γιατί μέχρι τώρα δεν έγινε αυτό που φοβούνται κι ενώ ισχύει το ίδιο πολεοδομικό καθεστώς; Η αγορά είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Μεταλλάσσεται, δεν είναι στατική. Σήμερα τα εμπορικά καταστήματα περνούν μια κρίση, κάτι ανάλογο είχαν περάσει στο παρελθόν τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Η αγορά μόνη της διαμορφώνεται, δεν μπορεί κανείς να τη διαμορφώσει. Προσπαθούμε πάντοτε να κρατήσουμε το χαρακτήρα της Κηφισιάς και δεν είναι μόνο η αγορά και το κέντρο της, αλλά και η ζωή των ανθρώπων έξω από αυτή. Δηλαδή, στο εμπορικό κέντρο της Νέας Ερυθραίας, τι άλλο μπορεί να γίνει; Κάπου πρέπει να ψωνίσει κάποιος, να συναντηθεί με τους συνανθρώπους του ή να διασκεδάσει. Έτσι λένε οι πολεοδομικοί κανονισμοί. Θέλουμε και τα μπαρ και τα καφέ με τη χαμηλότερη δυνατή όχληση, αλλά όχι και να κλείνουμε τα μάτια σε ανήλικα παιδιά 16 και 17 ετών, που μπορεί να πηγαίνουν εκεί, ενώ δεν επιτρέπεται».

– Υπάρχουν, ωστόσο, φωνές διαμαρτυρίας για ‘‘δυο μέτρα και δυο σταθμά’’ σε ό,τι αφορά στις χρήσεις καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος που εγκρίνει το Δημοτικό Συμβούλιο…
«Αυτό συμβαίνει επειδή η νομοθεσία ορίζει, εκτός των άλλων, ‘‘ύστερα από απόφαση δημοτικού συμβουλίου και ΕΠΑΕ’’. Εκεί δίνεται η δυνατότητα επιλογής και κρίσης από το δημοτικό συμβούλιο, αν η συγκεκριμένη χρήση θα δοθεί κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Πιθανώς, να χρειαστεί μια κανονιστική απόφαση στο άμεσο μέλλον για το πώς θα λειτουργούμε σε τέτοιου είδους θέματα με συγκεκριμένους κανόνες. Προς το παρόν, είναι στη διακριτική ευχέρεια του δημοτικού συμβουλίου και δεν γίνεται επειδή υπάρχει κάποια συγκεκριμένη γραμμή. Δεν θα ήθελα να υπάρχει αυτή η υπόνοια. Κάθε δημοτικός σύμβουλος ψηφίζει με ελεύθερη συνείδηση. Προσωπικά, δεν έχω πιεστεί από κανέναν για ένα τέτοιο θέμα και αν πιστεύω ότι θα πρέπει να εγκριθεί μια τέτοια χρήση, θα την ψηφίσω. Άλλωστε, υπάρχει πάντα και η προπαρασκευαστική εισήγηση της αρμόδιας Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του δήμου».

– Ως αρμόδιος αντιδήμαρχος θα πέρναγε ποτέ η σκέψη από το μυαλό σας να προτείνετε εμπορικές χρήσεις για την Εκάλη;        
«Κατ’ αρχάς, για να πούμε την αλήθεια, σήμερα η Εκάλη είναι πιο διασφαλισμένη σε τέτοιου είδους θέματα, έναντι της αυτονομίας που είχε κάποτε. Γιατί κάθε πολεοδομική ενότητα είναι υποχρεωμένη να έχει καταστήματα τοπικής σημασίας, τουλάχιστον, για να μπορέσει να σταθεί ως τέτοια. Τώρα, όμως, που συνενώθηκε, σημαίνει ότι αυτή η περιοχή δεν μπορεί να θιγεί και να αλλάξει οποιονδήποτε χαρακτήρα, δεδομένου ότι μπορεί να ικανοποιηθεί από την αγορά της Νέας Ερυθραίας και της Κηφισιάς, που ανήκουν στον ίδιο δήμο. Τώρα έχει εξασφαλιστεί ο χαρακτήρας της Δημοτικής Ενότητας Εκάλης».

– Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι διαδικασίες για την τροποποίηση του ΓΠΣ Νέας Ερυθραίας, που είχε φτάσει σε σημείο ωρίμανσης την προηγούμενη τετραετία; Πρόκειται να αλλάξουν κάποια πράγματα με βάση την ενοποίηση των δήμων και τι μέλλει γενέσθαι με τις εμπορικές χρήσεις στους βασικούς οδικούς άξονες που βρίσκονται σήμερα «στον αέρα», λόγω της εφαρμογής του Διατάγματος του 2001;
«Είμαι υπέρ του να διατηρηθούν τα πολεοδομικά χαρακτηριστικά των τριών δημοτικών ενοτήτων ως έχουν σήμερα και όπου υπάρχει επαγγελματική δραστηριότητα, θα πρέπει να βελτιώνεται, ώστε να συνυπάρχει με την κατοικία. Όχι να τροποποιείται υπέρ της κατοικίας, διότι σε τελευταία ανάλυση, πού θα ασκήσουμε επάγγελμα; Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο, όποιος δουλεύει ή ασκεί κάποιο επάγγελμα, να θεωρείται ‘‘εγκληματίας’’. Επιτέλους, πρέπει να σταματήσει αυτό το πράγμα. Είμαι υπέρ της επαγγελματικής δραστηριότητας σε συγκεκριμένα σημεία, μέσα στα όρια της νομιμότητας και χωρίς να ενοχλούν. Δεν μπορούμε να φτιάχνουμε πόλεις ‘‘κοιμητήρια’’. Η διαδικασία αναθεώρησης και επέκτασης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Νέας Ερυθραίας δεν έχει σταματήσει, είναι ενεργοποιημένη με βάση τις κατευθύνσεις της προηγούμενης τετραετίας και βρισκόμαστε στο στάδιο του ελέγχου και των διευκρινήσεων σε επίπεδο Οργανισμού Αθήνας. Βρισκόμαστε σε διαδικαστικό στάδιο και μέχρι τα τέλη του έτους θα γνωρίζουμε πιο συγκεκριμένα πότε θα προχωρήσει για ΦΕΚ».

– Έχετε καταλάβει τελικά, τι επιχειρεί να κάνει η κεντρική διοίκηση με το νέο νομοσχέδιο που προβλέπει την κατάργηση των Πολεοδομιών με τη σημερινή τους μορφή; Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η έρευνα, αλλά και η ΕΔΕ που προανήγγειλε ο δήμαρχος, σχετικά με δημοσιεύματα του Τύπου για φαινόμενα διαφθοράς, όπου εμφανίζονται να εμπλέκονται υπάλληλοι της Πολεοδομίας Κηφισιάς;  
«Έχω καταλάβει ότι… δεν έχουν καταλάβει τι πάνε να κάνουν, διότι αλλαγές δεν πρόκειται να επιτευχθούν με το σημερινό καθεστώς, αν δεν αλλάξει ο Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός. Δεν μπορεί ούτε ο μηχανικός να είναι όμηρος του κάθε ιδιοκτήτη που θα κάνει ό,τι κάνει, ούτε και με το ισχύον πολεοδομικό καθεστώς μπορεί να είναι σίγουρος ότι αυτό που κάνει, δεν θα έρθει κάποιος άλλος στη συνέχεια να το ανατρέψει. Η αντιπρόταση σε αυτό είναι να διαγραφεί ο όρος Συντελεστής Δόμησης και να αντικατασταθεί από το Συντελεστή Όγκου. Η λύση είναι να καταθέτει ο μηχανικός στις Πολεοδομίες το τοπογραφικό με ένα συγκεκριμένο όγκο δόμησης. Μέσα σε αυτόν, ας κάνει ό,τι θέλει ο κάθε ιδιοκτήτης. Είναι πολύ πιο εύκολο να ελεγχθεί αν το τελικό δημιούργημα είναι μέσα στον προβλεπόμενο όγκο. Τα αρχιτεκτονικά σχέδια ντύνουν το σκελετό και θα πρέπει να κατατίθενται έπειτα οι πραγματικές εκτελεστέες μελέτες και όχι αυτές που θα εκτελεστούν και δεν είναι ποτέ οι προβλεπόμενες. Οι Πολεοδομίες, πλέον, να παίξουν το ρόλο του ελεγκτή. Οι όποιες νέες ρυθμίσεις του αρμόδιου υπουργείου είναι ‘‘στο γόνατο’’. Σε ό,τι αφορά σε θέματα διαφθοράς, πρόκειται για θέματα παιδείας και κουλτούρας γενικότερα, που δεν έχουν σύνορα. Δεν είναι θέμα συγκεκριμένης υπηρεσίας και μόνο, αλλά το φαινόμενο διαχέεται σε όλη την κοινωνία. Δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι με απλή μετάθεση αρμοδιοτήτων. Είναι και θέμα, όμως, και όσων λασπολογούν, ισοπεδώνουν και γενικεύουν την έννοια της διαφθοράς με εκφράσεις τύπου ‘‘όλοι τα παίρνουν’’ κ.α. Σχετικά με τα όσα γράφτηκαν για την Πολεοδομία Κηφισιάς, δεν αποδείχθηκε τίποτα. Σε όλα τα κλιμάκια που ελέγχθηκε η συγκεκριμένη καταγγελία, δεν υπήρξε τίποτε το μεμπτό. Το μόνο αποτέλεσμα είναι να στηλιτεύονται ονόματα και οικογένειες».

«Δεν θα αφήσουμε τα σχολεία έτσι, επειδή το κράτος δίνει χρήματα με το σταγονόμετρο»

– Ως αρμόδιος αντιδήμαρχος για θέματα παιδείας, ποιος ήταν ο σχεδιασμός σας για τη νέα σχολική χρονιά; Θα μπορείτε και στο άμεσο μέλλον να ανταποκριθείτε στις υποχρεώσεις σας για επισκευές και συντήρηση των σχολικών κτιρίων με δεδομένη την υποχρηματοδότηση από πλευράς κεντρικής διοίκησης;   
«Όταν ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων αναλαμβάνει, βάσει της αρμοδιότητάς του, να μας επισκευάσει τα σχολεία και τώρα τον διαλύουν, τι προγραμματισμό μπορούμε να κάνουμε; Είχε ξεκινήσει μια εργολαβία μέσω του ΟΣΚ για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα των σχολείων μας, που σταμάτησε. Τη συνέχισε ο δήμος με δικά του χρήματα για να αντιμετωπίσουμε τα άμεσα προβλήματα, όπως συμβαίνει στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Κηφισιάς με την οροφή του πρώτου ορόφου. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η συντήρηση ενός κτιρίου είναι δαπανηρότερη της ανέγερσής του.
Προσπαθούμε να ανταποκριθούμε και με δικούς μας πόρους και να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση όσο το δυνατόν καλύτερα. Έχουμε θέσει κάποιες προτεραιότητες και δίνουμε μεγάλη σημασία στην ασφάλεια και την υγιεινή των σχολικών κτιρίων. Δεν μας ενδιαφέρει, προς το παρόν, τόσο πολύ ο εξωραϊσμός.
Έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια και από την Τεχνική Υπηρεσία του δήμου να ιεραρχήσουμε τα προβλήματα. Εκείνο που πρέπει να καταλάβει και ο κόσμος είναι ότι η λύση των προβλημάτων δεν είναι ‘‘αυτοκόλλητο’’. Η υλοποίηση έχει συγκεκριμένη διαδικασία σε χρόνους Δημοσίου, που είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε, όσο και να είναι πιεστικά τα προβλήματα των σχολείων μας.
Όποιος πει ότι είναι ικανοποιημένος από το κτιριακό επίπεδο των σχολείων μας, θα πει ψέματα. Ακόμη και το καλύτερο κτίριο χρήζει βελτιώσεων. Δεν είναι μόνο θέμα φθοράς από το χρόνο και τη χρήση. Υπάρχουν και φθορές λόγω των καταλήψεων. Δεν θέλω να αδικήσω κανέναν και δεν θέλω να αναφερθώ ειδικότερα.
Προσωπικά είμαι κατά των καταλήψεων. Όχι γιατί δεν έχουν δικαίωμα τα παιδιά, αλλά εμείς θα πρέπει να τους ανοίγουμε δρόμο στη μάθηση και όχι να τον κλείνουμε. Δεν πρέπει να τα παροτρύνουμε σε αυτό. Πολλοί γονείς θα πρέπει να αναθεωρήσουν κάποιες ιδέες τους. Τι θα ωφεληθεί ο μαθητής αν δεν κάνει 10 ή 15 μέρες μάθημα; Υπάρχουν και άλλοι τρόποι διαμαρτυρίας, όπως το να μάθουν τα παιδιά μας όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα, κόντρα σε αυτούς που δεν θέλουν να μάθουν. Ό,τι χρειαστεί ο δήμος να προσφέρει για τα σχολεία και σύμφωνα με τις δυνατότητές του, θα το κάνει. Δεν θα αφήσουμε τα σχολεία έτσι, επειδή το κράτος δίνει χρήματα με το σταγονόμετρο. Θα κόψουμε από κάπου αλλού.
Η εκπαίδευση είναι ένας πολύ ευαίσθητος τομέας και αποτελεί για εμάς προτεραιότητα. Καλύτερα να μη φτιάξουμε ένα δρόμο ή να μην κάνουμε κάποια ανάπλαση, παρά να κάνουν μάθημα τα παιδιά σε ‘‘κρυφά σχολειά’’.
Όλα τα σχολεία του Δήμου Κηφισιάς έχουν μπει σε προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης και του ‘‘Εξοικονομώ’’, ελπίζουμε να χρηματοδοτηθούν από το ΕΣΠΑ και τότε θα αλλάξει ριζικά η εικόνα τους. Θέλω να πιστεύω ότι στην επόμενη συνάντησή μας θα έχουμε να ανακοινώσουμε θετικές εξελίξεις».